Віталь Рыжкоў

колькасьць піва на вечар у гэтым горадзе даўно ня мераюць літрамі
аўтобусы тут бяз шкла каб пасажыры суседніх маглі размаўляць
добра Табе — Ты нарадзіўся пад Сузор’ем Вялікай Літары
кароткачасовы дождж безь перапынку плача як немаўля

хранічнага аптымізму хапае толькі на тое каб напісаць смску
ды трымацца больш-менш вясёлым — хай сабе гэта й вонкава
жыхароў гэтага гораду даўно пужаюць будоўляй АЭСу —
сьмяецца і плача ў сем ручаёў Беларусь сямівокая

тут у горадзе М мне таксама радасна радасна
але лёгка адчуць безь любога сыгналу трывогу
у нас усё добра — мы ў атачэньні патрэбнага радыюсу
у самым сьмярдзючым цэнтры чагосьці жывога

Самае вялікае сэрца ў горадзе
спынілася раптам — вось гора дзе!
Папрыходзілі розныя, заенчылі хорам:
«Ах, гора нам!» Так, гора вам!
Яно ляжала паміж пяціпавярхоўкамі,
паабклеенае абвесткамі, пазастаўленае таксоўкамі,
моладзь па начох тлумачыла сэрцу,
што каханьне перашкаджае сэксу,
жанатыя п’яніцы прывыклі да яго шоргату —
«Чаго бадзяесься? Дадому йшоў бы ты…» —
яны мачыліся на сьцяну мітральнага кляпана
і нешта тлумачылі сэрцу, плакалі.
Сэрца ўлічвала плюсы й мінусы —
а цяпер спынілася; мо — стамілася?
Ці было гэта сэрца shareware? —
бо спынілася, стала шэрае!
Паглядзець сабраліся чэргі доўгія,
як спазьняецца «хуткая кардыялёгія».
У Гарвыканкаме Галоўны вымавіць сіліўся:
«Ну, не паводле пляну ж спынілася…»
Людзі плакалі, церлі скроні,
крыважэрна сьмяяліся ў вочы поўні,
хто хістаўся, хто трымаўся роўна,
хто цягнуў да сэрца свае далоні.

старая страціла розум. яе стары
хутка губляе зрок. і слых. на ўсё навакольле
па тэлефоне намякае на рознае. нумары
з большага выпадковыя.

зрэдку дазваньваецца дачцэ. дачка
зрываецца з працы, прылятае ў вёску,
прыбіраецца ў хаце, просіць яшчэ пачакаць.
болей нічога ня просіць.

гатуе старому. ўздыхае. кладзецца спаць,
ёй падоўгу ня сьпіцца. такое гора:
усё-такі ж маці.
ранкам моўчкі з’язджае ў горад.

старая бачыць сябе маладой. пазнае
старога, дачку, вядоўцу з тэлепраграмы.
дзіўна глядзіць на ўнукаў. яны на яе
таксама.

старасьць ня лечыцца. кажа сваяк,
урач з абласной бальніцы.
ён, улічваючы гэты факт,
браць на сябе адказнасьць баіцца.

увечары дзьверы замкнёныя на ключы.
стары чытае ўслых, пераказвае байкі.
радыё па начох маўчыць. увогуле ўсё маўчыць,
акрамя сабакі.

два скрыпачы праз поле ваенных дзеяньняў
з руінаў філярмоніі
ў ціхае "будзем"
бягуць

нарэшце адзін зь іх падае,
паранены,
другі вяртаецца,
узвальвае на плечы першага
і пачынае яго цягнуць

першы доўга трывае боль,
а пасьля пачынае трэнас:

сымон, бог з табой,
якога
хрэна?!

сымон,
твая каханая здраджвала табе са мной,
цяпер,
каб здрадзіць ізноў, вярнулася да цябе,
калі шчыра,
мяркуеш, ты – сапраўдны мужчына?

бо мужык даўно зь цябе выпарыўся, зьнік
у кірунку нябёсаў. урэшце рэшт,
ты няправільна трымаеш смык,
ты няправільна мяне нясеш!

мы маглі б быць з табой кім заўгодна, мы маглі б быць
зусім не музыкі, калі б ня гэты пракляты бліц-
крыг, распачаты імперыяй; мы не бярэм удзел у вайне –
і кааліцыі напляваць, як мне цяпер баліць

галоўнакамандуючы ня мае музычнага слыху, таму
як дэрыжэр ён ніякі, ён ніколі ня ўчуе вайну
усё супраць нас, сымоне, і нашы з табою шанцы –
нуль

сымон, кінь мяне проста тут дзеля нашых сыноў
я такі, ты ведаеш, здолею выкараскацца ізноў
ты слабак, сымон, таму ты мусіш бегчы адзін
і сына свайго абдымі і скажы, што ён мой сын

ты мамчын сынок,
сымон! –
чулася наўздагон

ты сам – гэта твае наступныя крокі і
прынятыя табой рашэньні
але ніколі ня ведаеш, што цябе напаткае
ў наступны момант
мінск-магілёў. шаша ў смузе
дзьве аварыі па дарозе. хутчэй бы даехаць
надакучыла ехаць
на мабілцы высьвечваецца нумар былой жанчыны
і тут – *ля! –
лось!
ну ведаеце лось
грувасткі як вызначэньне каханьня
вясёлая махіна і стомлены пагляд
лось
назоўнік мінулага часу
і сена і соль і ўсё зьлілося
выдатны самадастатковы лось
прадугледжаная непазьбежнаьць вы бачылі такіх
ну дык вось
нязмушана
лёгка
фактычна з усьмешкай
акурат так як намалявана на дарожным знаку
(хоць там і алень)
зрэнкі ўжо павялічыліся пашча прыадчыненая
з размаху
аб бампер аб ілбавое шкло
усім целам
зацішша не было
ён пачаў крычаць яшчэ да ўдару
гучна пераканаўча
плача просіць выклікаць хуткую
каб не пакідаў яго даў шанец
абдымае усхліпвае кажа кахае адзін цяпер ня выжыве
раве нашыя адносіны ня могуць так скончыцца
хай падумаю нейкі час не адпускае
гэта невыносна
мне таксама цяжка
шукаю
сабе апраўданьні гэта ўсё справа звычкі
страшна заставацца аднаму
без размоваў без абдымкаў без сваёй жанчыны
столькі часу змарнавана каб пабудаваць
адносіны
жудасна непрыемна
такая прыкрасьць
"some sign thats it's still around
got to find the love that we lost",
"шкада заранкі мне, што ў небе дагарае" –
папераменна сьпявае лось
ужо ўначы стаўлю машыну ў двары
у крыві і сьлязох увесь хочацца паліць
халодна і адзінока страшна
ніколі ня ведаеш што з табой здарыцца
ў наступны момант што цябе напаткае –
прыгажосьць
каханьне
лось

Нечыя
простыя словы чалавечыя.
Цені,
у адно зьлітыя, танцуючыя,
вечныя,
адно аднаму прысьвечаныя,
бясконцыя, неіснуючыя.

Бы абраныя,
ад жыцьця адарваныя,
бы адзіныя і суцэльныя,
закаханыя,
адно аднаму адданыя,
неаслабныя, непадзельныя.

Гэта ня мы –
мы з табой пасярод зімы,
мы з табою ахвяры умоў,
мы – ненапісаных кніг тамы,
паэмы нясказаных слоў...

Нечыя дзіўныя
простыя словы адзіныя.
Што самое сябе спазнае?
Бы няўхільныя,
і самі каханьнем акрыленыя,
непадуладныя – свае.

І, здаецца,
мы чуем, як нешта бьецца,
мы адчуваем: з душы пацякло –
кроў ільецца...
Наша каханьне – два сэрцы,
кінутыя аб шкло.

Непрадугледжаныя,
самі сабе прыналежныя.
Дзесьці блукае і наша цяпло.
Бы залежныя,
мы б жадалі парушыць гэтыя межы,
мы б жадалі, каб з намі было:

Нечыя
простыя словы чалавечыя.
Цені,
у адно зьлітыя, танцуючыя.
Вечныя,
адно аднаму прысвечаныя,
бясконцыя, неіснуючыя.

Бы абраныя,
ад жыцьця адарваныя,
бы адзіныя і суцэльныя.
Закаханыя,
адно аднаму адданыя,
неаслабныя, непадзельныя...

Ілбом грукаю ў сьцены —
замест дыялёгу зь ценем...

Прынцыпова ўсё роўна, скончыцца дождж ці не —
тлумачу ілбом сьцяне, бо нікога навокал.
І нельга маю адзіноту прыкінуць на вока. Мне
так адзінока,

што маршрут у сем цыгарэт пралягае праз
бязьлюдную вуліцу і твой дом, дзе й вокны
ведаюць, што ты далёка; і таму як раз
так адзінока.

І нельга схавацца за словы, бо словы менш
за нэрвовасьць... Умоўнымі знакамі
ценю тлумачу: нічога ня зьменіш.
Яму абыякава.